دستگاه ساکشن با فرآیند مکش می‌تواند مایعات یا سایر مواد اضافی را با استفاده از خلاء، به وسیله یک لوله به بیرون از بدن فرد هدایت کند. دستگاههای مکنده یا ساکشن در محیط بالینی کاربرد گسترده‌ای دارند. دستگاههای ساکشن معمولاً برای حذف مواد اضافی مانند خون در حین انجام عمل جراحی، بزاق، مخاط و استفراغ از مجرای تنفسی بیمار استفاده می‌شوند. دستگاه مکنده یا ساکشن یکی از ابزار ضروری و بسیار مهم در اتاق عمل محسوب می‌شود. دستگاه ساکشن علاوه بر استفاده در اتاق عمل و مراکز درمانی برای افرادی که دچار بیماری های مزمن تنفسی و یا افراد تحت کما که نیاز به نگهداری و مراقبت در منزل دارند هم مورد استفاده قرار میگیرد.
دسته بندی انواع دستگاه ساکشن
دستگاه ساکشن (Suction) یا وکیوم پمپ (Vacuum Pump) دستگاهی است که توسط پمپ مکش و با ایجاد خلاء ، باعث ایجاد فشار منفی شده و هوا و مایعات را به درون می‌کشد. از این وسیله برای خارج کردن مایعات مترشحه از شکاف ایجاد شده برای جراحی ها و نیز هر جا که حجم مایعات خارج شده از بدن بیمار بالا باشد ، استفاده می شود. این وسیله از آلوده ترین تجهیزات مورد استفاده در مراکز درمانی است. دستگاه ساکشن یکی از وسایل ضروری بیمارستان بوده، این دستگاه لازم است که دراتاق عمل واتاق بیهوشی ، اتاق بهبودی ، بخش مراقبت های ویژه و سایر بخش ها وجود داشته باشد.
تکنیک های مختلفی برای انجام عمل ساکشن وجود دارد ، از جمله عمل جاروب کردن هوا (سیستم مکانیکی) ، یونیزه کردن (سیستم الکترومغناطیسی) ، استفاده از لیزر و ... . ساکشن‌های مختلف با توجه به تکنولوژی متفاوت و بسته به نوع کارآیی در جهان تولید می شوند. یکی از انواع ساکشن‌ها ، ساکشن‌های پزشکی است.
دستگاه ساکشن می تواند بطور متحرک و یا ثابت به سقف یا به دیوار نصب شود. دستگاه ساکشن یکی از وسایل ضروری اتاق عمل بوده که با آسپیراسیون ترشحات از داخل بینی و حلق باعث بازشدن راه های تنفسی بیمار می شود. این دستگاه همچنین می تواند برای خارج کردن ترشحات حاصل شده در حین عمل جراحی از داخل شکم و یا در ناژ آبسه بیماران نیز به کار رود. لوله های لاستیکی دستگاه ساکشن اتاق عمل باید از جنس ضدجرقه باشند. بهتر است که در اتاق عمل دو دستگاه ساکشن یکی برای استفاده جراح و دیگری جهت استفاده متخصص بیهوشی درنظر گرفته شود.
دستگاه مکنده بر اساس نوع و میزان خلاء به سه دسته تقسیم می‌شود:
دستگاههای ساکشنی که خلاء بالا ایجاد می‌کنند (P>60kpa) – این دستگاه‌ها مناسب بیمارستان‌ها و مراکز درمانی هستند.
دستگاههای ساکشنی که خلاء متوسط ایجاد می‌کنند (P>20kpa) – این دستگا‌ها برای انجام عمل‌های سرپایی و مطب‌ها مناسب هستند.
دستگاههای ساکشنی که خلاء پائینی ایجاد می‌کنند – این دستگاه مناسب بیمارانی است که در خانه نیز به دستگاه مکنده نیاز دارند
اجزای دستگاه ساکشن
دستگاه ساکشن با تسهیل تنفس و تمیز کردن مجرای تنفسی می‌تواند از آسپیراسیون ریوی جلوگیری کند. این دستگاه همچنین با مکش خون از روی عضو تحت جراحی، انجام عمل را آسان‌تر و بی‌خطرتر می‌کند. دستگاه مکنده از اجزای مختلفی مانند فیلترهای باکتری، مخزن و لوله‌های هواکش یا آسپیراتور تشکیل شده اند. لوله‌های هواکش یا آسپیراتور از ورود مایعات و سایر مواد اضافی به پمپ جلوگیری می‌کند. به طور کلی یک دستگاه مکنده شامل اجزای زیر است:
- موتور
- مخزن جمع‌آوری مواد حاصل از مکش
- مانومتر
- پمپ برای ایجاد خلاءیا فشار منفی
- لوله‌های انتقال مایعات
- سر ساکشن
- نمایشگر فشار
- پیچ‌های تنظیم کننده قدرت مکش
واحد مکش پزشکی دستگاه دارای ۳ بخش کلی است:
- پمپ خلاء
- سیستم های خلاء (لوله خلاء، اتصالات داخلی و کنترل خلاء)
- فیلتر های حفاظتی (در موارد خاص استفاده می شود)، لوله های داخلی و خارجی لوله، از جمله ارتباطات / بطری / دستگاه سرریز.
بنابراین سیستم، ، باید مهر و موم شده و عاری از انسداد(هر گونه نشت جلوگیری برای رسیدن به حداکثر خلاء مورد نظر / جریان)
موارد استفاده از ساکشن
- برداشتن سریع محلول های شستشو از ناحیه زخم
- خالی کردن حفرات آبسه
- گرفتن تومور در طول برداشتن آن
- تمیز و خشک نگه داشتن زخم برای مشخص شدن محل خونریزی
- .مکیدن بافت های نکروتیک و صدمه دیده مغزی یا تومورهای نرم مغزی
- تخلیه کردن مایع مغزی نخاعی از بطن یا فضای زیر سخت شامه
- کمپرس کردن رگ خونریزی دهنده
- انتقال جرقه الکتروکوتر به ناحیه خونریزی و کشیدن دودهای حاصل از کوتریزاسیون
انواع دستگاههای ساکشن
- ساکشن دوار روغنی: به دلیل ایجاد بخارات روغنی در فضای بیمارستان از نظر پزشکی منسوخ اعلام شده است.
- ساکشن دیافراگمی (نوسانی): در چرخه تولید هستند اما به دلیل سرعت و ظرفیت مکش پایین در عمل‌های جراحی حساس و سنگین به کار نمی‌رود.
- ساکشن‌های سیلندر و پیستونی: در دو نوع دور بالا و پایین تولید می شود که بهترین و مدرن‌ترین نوع ساکشن‌های تولیدی کشورهای پیشرفته هستند و معروف به ساکشن‌های خشک است.
موارد و نکاتی که باید در هنگام استفاده از ساکشن به آن ها توجه شود
- به کار بردن روش استریل
- اندازه سایز کاتر که کمتر از نصف ETT را اشغال کند (بسته به نوع ترشحات بیمار و بر اساس تشخیص پرستار) می توان از کاتر سایز بزرگ برای خارج کردن ترشحات غلیظ استفاده کرد.
- هر بار ساکشن نباید بیش از ۱۵ ثانیه بطول بیانجامد و درصورت نیاز به ساکشن مجدد ، فاصله هربار ساکشن کردن مابین ۳۰- ۲۰ ثانیه باشد.
- در مجموع کل مدت ساکشن کردن کمتر از ۵ دقیقه نشود.
- قبل از انجام ساکشن حتماً باید فشار ساکشن را تنظیم کرد.
- میزان N/S موردنیاز هر دوره ساکشن: بزرگسالان cc3-5 ، کودکان و نوجوانان ۱-۳ cc ، نوزادان کمتر یا مساوی cc 0/5
- لوله دستگاه باید در وضعیت مناسبی قرار داشته باشد ، یعنی پیچ نخورده باشد ، سوراخی نداشته باشد و مسیر داخلی آن کاملا تمیز و فاقد گرفتگی باشد.
- جنس لوله این دستگاه باید از نوع ضدجرقه ( آنتی استاتیک ) بوده و از موادی درست شده باشد که بر روی هم تا نشده و پس از مدتی کارکردن ایجاد گرفتگی ننمایند.
- ظرف شیشه ای این دستگاه را باید در هنگامی که حجم ترشحات جمع شده در داخل آن به میزان علامت گذاری شده رسید خالی کرد.
- پس از خاتمه استفاده از دستگاه ساشکن لازم است که درب شیشه ای این دستگاه و لوله های متصل به آن را بطور کامل و با استفاده از محلول ضد عفونی کننده شستشو داد.
- بایستی قبل از شروع عمل جراحی دستگاه ساکشن را به برق وصل کرد و با کشیدن مقداری محلول به داخل آن از کارکردن صحیح این دستگاه اطمینان حاصل نمود.
- پدال دستگاه بایستی در هنگام عمل به طرف پای جراح قرار گرفته باشد و پس از ضد عفونی شدن محل عمل جراحی و پوشیده شدن آن با حوله های استریل پرستار سیار باید سر دیگر لوله استریل مربوط به دستگاه مکنده را توسط پرستار اسکراب در بیرون از حوزه عمل قرار داده شده است به دستگاه مزبور وصل نماید.
- پس از پایان عمل جراحی پرستار باید طرف شیشه ای دستگاه مکنده را تمیز کند همچنین پرستار باید هنگام نظافت دستگاه حتما لوله های مکنده آن را با کشیدن مقداری آب و محلول ضد عفونی به داخل آنها تمیز و ضدعفونی نماید که به این ترتیب دستگاه مکنده برای استفاده در طول عمل جراحی بعدی آماده می گردد.
- درصورت نیاز لازم است که قبل از اقدام به تمیز کردن ظرف شیشه ای دستگاه خون مکیده شده در آن را اندازه گیری و یادداشت نمود
سر ساکشن Suction Tip
سر ساکشن را به لوله های استریلی که یکبار مصرف هستند وصل می کنند آنگاه دستگاه ساشکن را روشن می کنند تا خون و مایعات ساکشن شوند. می توان بر اساس محل جراحی و سلیقه جراح از سر ساکشن های مختلفی استفاده نمود.
انواع سر ساکشن :
برای تخلیه کردن محل جراحی از خون و مایعات و جلوگیری از تجمع آنها ، در جراحی های کرانیوتومی استفاده می گردد. دارای یک سوپاپ انگشتی برای کنترل قدرت مکش است و با بلندی 6 یا 8 اینچ موجود می باشد.
برای جمع آوری مقادیر کم از مایعات تجمع یافته مورد استفاده قرار می گیرد مانند جراحی های پلاستیک یا جراحی های عروق محیطی. در انواع مستقیم یا دارای انحنا ، کوتاه یا بلند و فلزی یا یکبار مصرف موجود می باشند.
برای جمع آوری آسیت یا مایعات شستشو دهنده از داخل حفره شکم یا قفسه سینه مورد استفاده قرار می گیرد. در انواع مستقیم یا دارای انحنا ، فلزی یا یکبار مصرف موجود می باشد.
برای مکش مایعات در جراحی های دهانی ، شکمی و قفسه سینه مورد استفاده قرار می گیرد. در انواع فلزی یا یکبار مصرف ، با یا بدون سوپاپ کنترل مکش و در سایزهای اطفال و بزرگسالان موجود می باشد.
عوارض جانبی انجام ساکشن
- هایپوکسی
- آریتمی
- افت BP
- آتلکتازی
- عفونت (در بیمار و پرستار) که در ساکشن تراکئوستومی علاوه بر عوارض فوق این عوارض نیز غیرقابل ذکر است.
- صدمه به مخاط تراشه
- خونریزی
- تحریک عصب واگ
- سرفه حمله ای
- ایست قلبی و حتی مرگ
پارامترهای فنی مهم در خرید ساکشن های پزشکی
- ظرفیت مکش (لیتر بردقیقه (L/min) و کیفیت موتور و مکش بالا - فشار منفی ماکسیمم خلاء نسبی (بار ، میلی متر جیوه ، کیلو پاسکال یا سانتیمتر آب)
- دارا بودن تأییدیه ها (مثل FDAیا نشان‌ها مثل CE یا استانداردهای لازم)
- .ظرفیت و توان خروجی بالا
- بدون صدا و لرزش بودن
- هزینه پایین تعمیر و نگهداری
- سیستم Irrigationدارا بودن یا به صورت آپشن
- بالا بودن قابلیت استریل بدنه
- حجم پذیری زیاد مخازن ساکشن
- مدت زمان و نحوه خدمات پس از فروش و گارانتی
- متناسب بودن قیمت با کارایی دستگاه
- .جنس لوله دستگاه ( ضدجرقه و از موادی باشد که بر روی هم تا نشده و پس از مدتی کار کردن ایجاد گرفتگی ننماید ).
ساکشن برقی و نحوه استفاده از آن
این دستگاه پزشکی از اقلام زیر تشکیل شده است و هر کدام دارای وظیفه مهم در دستگاه می باشند .
- موتور الکتریکی دستگاه ساکشن
- مولد فشار منفی
- مخزن برای جمع آوری مایعات
- فیلتر تصفیه
- نمایشگر و مانومتر دستگاه ساکشن
طریقه کار دستگاه های ساکشن مشابه هم نمی باشد و نسبت به مدل آنها دستگاه برای ایجاد فشار منفی مورد نیاز از سیستم و روش خاصی استفاده می کنند .
سه نوع ساکشن برقی موجود می باشد که از سیستم های متفاوت بهره می برد .
- ساکشن هایی که به وسیله پمپ های روغنی باعث ایجاد فشار منفی می شود .
- ساکشن هایی که برای سیلندر های آنها نیازی به روغن نمی باشد .
- ساکشن هایی که به وسیله اختلاف فشار ایجاد شده توسط اکسیژن متراکم در مخازن اکسیژن جهت ایجاد فشار منفی و مکش مناسب استفاده می شود .
در ساکشن های برقی به چند نکته مهم توجه فرمایید در هنگام پر شدن مخزن ساکشن سریعا مخزن را تخلیه کنید زیرا امکان برگشت ترشحات به موتور دستگاه وجود دارد . در هنگام استفاده از دستگاه ساکشن روغنی هر یک ماه سطح روغنی داخل موتور را برسی فرمایید که در صورت کم شدن روغن موتور،روغن مناسب جایگزین شود .
طریقه استفاده از ساکشن برقی
توجه داشته باشید که هدف از ساکشن دهانی حفظ رطوبت و سلامت دهان بیمار و برداشتن خون و ترشحات استفراغی می باشد . در بعضی از بیماران برای استخراج مایعات و ترشحات ریه از ساکشن استفاده می شود که در این موارد بیمار به وسیله سرفه قادر به خارج کردن ترشحات ریه نمی باشد . با انجام عمل ساکشن راه های تنفسی بیمار پاک شده و تمامی ترشحات استخراج می شود تا از آتلکتازی ثانویه به انسداد راههای هوایی جلوگیری شود.
مراحل آماده کردن بیمار برای ساکشن
- توضیح کامل مراحل انجام شده به خود بیمار و توجیه کامل بیمار
- آماده نگه داشتن وسایل مورد نیاز
- استفاده از کاتتر های کوچیکتر از سایز بیمار سایز کاتتر مناسب برای گروه های سنی برای عمل ساکشن
- نوازادان :8-5
- کودکان:8-6
- نوجوانان:10-8
- بزرگسالان:18-12
قبل از انجام ساکشن و قبل از اتصال کاتتر به لوله ساکشن فشار منفی این واحد باید از طریق مسدود کردن انتهای لوله چک شود و فشار باید تا حدال امکان پایین آورده شود .
- بیمار را در وضعیت عمودی قرار دهید(درصورت توانایی بیمار این عمل را انجام دهید)
- پره اکسیژناسون را طبق دستورالعمل انجام دهید
- پالس اکسیمتر را به بیمار وصل کنید
- از وسایل ایمنی مثل دستکش و پیش بند و محافظ چشم استفاده کنید
- کانتتر را به ساکشن وصل کنید
- کاتتر را با ملایمت وارد راه هوایی تنفس کنید و از فشار منفی زمانی که در حال خارج کردن کاتتر هستید استفاده کنید .
- دقت فرمایید زمان هر دوره ساکشن نباید بیشتر از 15 ثانیه طول بکشد .
قیمت دستگاه ساکشن
قیمت دستگاه ساکشن بر اساس میزان قدرت مکش و نیز حجم باتل نگهدارنه ترشحات متفاوت است.خرید دستگاه ساکشن خانگی برای پرستاری از بیمار در منزل امری اجتناب ناپذیر است،به همین علت متخصصان تجهیزات پزشکی سعی دارند تا نمونه هایی با کیفیت و کارامد را طراحی و روانه بازار نمایند. برای آگاهی از قیمت دستگاه ساکشن های مورد استفاده عموم مردم و پزشکان می توانید به وب سایت رهیافت طب مراجعه کنید.
نحوه خرید دستگاه ساکشن
شما میتوانید به راحتی هر کدام از دستگاه های ساکشن را که نیاز دارید، به سبد خرید خود اضافه کرده و با وارد کردن مشخصات پستی، دستگاه خریداری شده را تحویل بگیرید. تمام تلاش ما این است که بهترین دستگاه های ساکشن را به شما کاربران محترم ارائه دهیم. در صورتی که برای خرید ساکشن سوالی دارید، کافی است از طریق چت آنلاین یا صفحه تماس با ما، سوال های خود را از ما بپرسید. فروشگاه اینترنتی رهیافت طب دارای نماد اعتماد الکترونیک از وزارت صنعت، معدن و تجارت است. بنابراین با خیال راحت میتوانید برای خرید انواع دستگاه های پزشکی مانند دستگاه ساکشن به ما اعتماد کنید.
تشخیص اصالت دستگاه ساکشن
مانند هر کالای خارجی دیگری مدل های غیر اصل و کپی دستگاه های ساکشن نیز در بازار ایران یافت می شود که ما خرید آن ها را به شما پیشنهاد نمی کینم. ترجیح بر این است که دستگاهی تهیه کنید کارت گارانتی داشته باشد و بتوانید با خیال راحت از دستگاه خود استفاده کنید آن را تست کنید و در صورت خرابی آن را مرجوع کنید . رهیافت طب به حقوق مشتری احترام می گذارد و محصولات خود را به همراه گارانتی به مشتریان خود ارائه می کند.